In Memoriam: Margo Toorop

Margo Toorop gaat in 1972 rechten studeren in Rotterdam en wordt direct lid van het Rotterdamsch Studenten Gezelschap. Tijdens haar actieve lidmaatschap treedt ze tweemaal toe tot de Senaat en bekleedt ze ontelbare commissies en dito functies. In 1981 wordt ze benoemd tot het eerste vrouwelijke Lid van Verdienste. Na haar afstuderen blijft ze actief, onder andere als lid van de eeuwboekredactie die in 2019 wordt gevormd. Binnen het R.S.G. vindt ze gezelligheid en vrienden voor het leven. “Ik heb meer aan mijn jaargenoten gehad dan aan mijn studiegenoten. Want ik zou denk ik van het gros niet eens meer weten wie mijn studiegenoten waren, maar mijn jaargenoten en daaromheen die vergeet je je leven niet meer.” Op 4 december 2020 overlijdt ze.

Er is weinig moeite nodig om Margo lid te laten worden van het Rotterdamsch Studenten Gezelschap. Vooral omdat zij al snel een klik voelt met de vereniging. Ze kiest heel bewust voor de (enige) vereniging die heel algemeen is en waar niet naar geloof wordt gekeken of naar afkomst of wat dan ook. Het R.S.G. blijft over en daar timmert ze aardig aan de weg. “Maar goed, zo zit ik gewoonweg in elkaar.”

Margo wordt lid in een boeiende periode in de R.S.G.-geschiedenis. Een jaar eerder is groots het 10^e Lustrum gevierd, twee jaar eerder wordt de vereniging opengesteld voor vrouwelijke studenten, vijf jaar eerder wordt een nieuw pand aan het Haringvliet betrokken. De recente openstelling van het R.S.G. voor vrouwen zorgt voor een situatie waarin Margo alle ruimte krijgt om zichzelf te ontwikkelen. Ze heeft in geen betere tijd lid kunnen worden. Margo kan de eerste vrouwelijke Praeses van dit worden en de eerste vrouwelijke Vice-Praeses van dat. “Oké, kom maar op!” En zo gezegd, zo gedaan.

De loopbaan binnen het R.S.G. van Margo klinkt als één uit het boekje: van actieve eerstejaars naar de Na-Kennismakingscommissie, van Lid naar Praeses; van Assessor II in de Senaat-Hessels naar Vice-Praeses Extern in het College-Meeldijk; van Vice-Praeses in de 12^e Lustrumcommissie van 1981 naar Praeses van het Convent van Honoraire Leden. Ondanks dat haar benoeming nogal wat voeten in de aarde heeft, wordt ze in 1981 benoemd tot het eerste vrouwelijke Lid van Verdienste. Vijf jaar nadat haar echtgenoot Ko Hartman is benoemd tot Lid van Verdienste.

Naast de functies voor de schermen, is in al die jaren nooit een vergeefs beroep op haar gedaan voor de bekende ‘rotklussen en achtergrondwerk’. Zo ontwerpt Margo vele tientallen posters en plakt, stencilt en drukt ze liederenbundels en Skalds. Daarnaast verzorgt ze het tekenen van logo’s en zeker enkele honderden bullen worden door haar gekalligrafeerd. Wanneer je bedenkt dat dit tegenwoordig allemaal met de computer gebeurt en tien keer zo snel, zijn hier heel wat uurtjes in gaan zitten.

Margo en haar echtgenoot Ko Hartman onderhouden na hun afstuderen het contact met medeoprichter en Erelid dr. P.H. Brans en zijn vrouw. Zij gaan een aantal keren op bezoek bij de heer Brans wanneer hij in het Havenziekenhuis terecht komt. “We voelden ons nooit daartoe verplicht, we deden het gewoon.” Naast de bekende koetjes en kalfjes gaat het ook altijd over het R.S.G. Brans vindt het fijn wanneer Margo over de vereniging en hoe het gaat vertelt. De heer en mevrouw Brans hebben het altijd heel fijn gevonden als Margo en Ko kwamen en hebben de bezoeken zeer gewaardeerd.

Naast het feit dat Margo voor een lange periode onderdeel uitmaakte van de R.S.G.-historie, is tevens jarenlang het beste R.S.G-archief efficiënt opgeslagen in enkele van haar hersencellen, niet voor niets wordt ze het ‘lopende archief’ genoemd. Het kan dan ook niet anders dan dat ze een bijdrage levert aan het tot stand komen van het eeuwboek. In 2013 wordt ze ruim twee uur lang geïnterviewd en in september 2019 raakt ze betrokken bij de eeuwboekredactie. Helaas zorgt haar gezondheid ervoor dat ze niet actiever kan worden. Het feit dat ze het eindresultaat van het eeuwboek en de eeuwviering in het algemeen niet meer mag meemaken, werpt een donkere schaduw over de voorbereidingen die nu worden getroffen.

Onafhankelijk van de aard van de werkzaamheden is er één gemeenschappelijke noemer te herkennen in het werk dat Margo uitvoert: wat ze belooft te doen, dat voert ze ook – op tijd – uit. Een eigenschap die, ook vijftig jaar geleden, niet vanzelfsprekend is onder de leden. Margo heeft tijdens haar studententijd en daarna zich niet alleen met veel, maar ook met verschillende zaken beziggehouden. In de negen jaar van haar actieve lidmaatschap is ze steeds in staat geweest om nieuwe en oorspronkelijke ideeën aan te dragen. Het kan niet anders dan gesteld worden dat Margo, samen met enkele andere bekende R.S.G.’ers uit de jaren zestig en zeventig, de grondlegger is geweest van het moderne R.S.G. Een vereniging die ook open staat voor vrouwelijke en hbo-studenten, een vereniging zonder novitiaat maar met een kennismakingstijd. Met haar jarenlange inzet heeft Margo deze zeer belangrijke beslissingen en ontwikkelingen binnen het Rotterdamsch Studenten Gezelschap tot een succes gebracht.

Wanneer tijdens het interview in 2013 wordt opgemerkt dat Margo zich begeeft in een bijzondere groep R.S.G.’ers, een groep die een grote impact heeft gehad op het R.S.G. in een hele belangrijke periode, antwoordt ze: “Ja, maar dat is ook denk ik wat er gebeurt op het R.S.G. Ik denk toch dat de mensen die hart voor de vereniging hebben ook elkaars gezelschap opzoeken en vrienden worden omdat je hetzelfde voelt voor de vereniging. En dat is hier dus ook gebeurd. Want het contact, dat is er en dat kan ook helemaal niet meer kapot. Als je ziet wat er is gebeurd, onder andere het wegvallen van Ko en Lia, nee, die vriendschap gaat niet kapot. Ik ga er echt van uit, dat dat blijft tot het levenseinde, om het maar zo te noemen. Ja echt. Vrienden voor het leven, maar dan ook echt.”